STARI KRAGUJEVAC: Naseljavanje Cigana (Roma) u varoš

Cigani su poreklom iz Indije. Svoja staništa u Indiji napuštaju oko X veka i preko Persije i Jermenije, zajedno sa Turcima, prodiru u Evropu u XIV veku. Ima ih u svim krajevima Srbije, a poznati su pod raznim imenima: Jeđupi, Firge, Mađupi, Čergari, Gurbeti...

Cigani su za vreme turske uprave plaćali "ciganski arač". Sakupljale su ga haračlije, koji su često uterivali i arača za sebe, osim onog koji su bili dužni dati niškom veziru (arač je pripadao njemu po nekom starom redu).

Tekst, uz saglasnost autora, preuzet iz knjige "Stari Kragujevac" Boriše Radovanovića.

U vreme oslobođenja od Turaka, stanovali su Cigani u varoši na mestu gde je nekada bio austrijski šanac. Godine 1867. oni su iseljeni na Trmčište, gde je već bilo dosta Cigana iz Bosne.

Od 1895. godine počeli su Cigani da se naseljavaju u malu Liciku. Cigani koji su živeli u Trmčištu, pošto su se zavadili sa Poskuričanima, počeli su se oko 1902. godine raseljavati. Do 1906. godine oni su se potpuno raselili iz Trmčišta. Gotovo svi oni prešli su u Kragujevac. Najveći broj naselio se u Liciku, dok se manji naselio u Sušicu.

Cigani su se bavili raznim zanimanjima. U prošlosti, kao i danas, bio je to svet bez stalnog zaposlenja. Zadržali su do danas svoje običaje. Kad bi se latili trgovine, život im je postajao stabilniji i sređeniji.