Radio uživo
Prezentacija projekta "Zenski pokret 2020" i promocija bibliografije istoimenog časopisa koji postoji već 100 godina, biće upriličene sutra od 18 časova u Narodnoj biblioteci Vuk karadžić.
U programu učestvuju Jelenka Milinković, autorka projekta i Tatjana Janković.
Projekat Ženski pokret 2020 nastao je na Institutu za književnost i umetnost u Beogradu na osnovu inicijative istraživačica Jelene Milinković i Žarke Svirčev da se obeleži sto godina od osnivanja časopisa Ženski pokret. Ideja je pokrenuta i realizacija je sprovedena u okviru tadašnjeg projekta za istraživanje periodike (Uloga srpske periodike u formiranju književnih, kulturnih i nacionalnih obrazaca), odnosno sadašnjeg institutskog odeljenja koje okuplja istraživačice specijalizovane za proučavanje časopisa – Periodika u istoriji srpske književnosti i kulture.
Projekat Ženski pokret 2020 obuhvata nekoliko aktivnosti: izradu bibliografije časopisa, njegovu digitalizaciju, izradu sajta Ženski pokret 2020, održavanje naučnog skupa posvećenog časopisu u oktobru 2020. godine i štampanje zbornika radova.
Bibliografija časopisa je objavljena uz podršku Rekonstrukcije Ženski fond, a njene autorke su bibliotekarke u Univerzitetskoj biblioteci „Svetozar Marković“ u Beogradu Jovanka Poljak i Olivera Ivanova.
Digitalizacija je urađena u saradnji sa Narodnom bibliotekom Srbije uz pomoć sredstava Ministarstva kulture i informisanja za sufinansiranje projekta iz oblasti digitalizacije kulturnog nasleđa. Sajt je takođe napravljen uz podršku ovog fonda Ministarstva kulture i informisanja.
Časopis Ženski pokret izlazio je od 1920. do 1938. godine. Izdavalo ga je Društvo za prosvećenje žene i zaštitu njenih prava (osnovano 1919. godine). Društvo je prvo osnovano u Beogradu, zatim u Sarajevu, a nakon toga i u drugim centrima novoformirane države u LJubljani i Zagrebu. Reč je o prvom precizno profilisanom jugoslovenskom feminističkom časopisu, koji je stajao na pozicijama radikalnog građanskog feminizma. Takođe, Ženski pokret je najdugovečniji feministički časopis prve polovine XX veka na ovim prostorima. Vlasnica časopisa u trenutku osnivanja bila je Milica Dedijer, a urednica Zorka Kasnar. Narednih godina na uredničkom mestu su bile i Katarina Bogdanović, Vera Jovanović, Alojzija Štebi, Darinka Stojanović i dr, a u početku časopis je uređivao književni odbor koji su činile Delfa Ivanić, Katarina Stojanović, Ruža Vinterštajn, Ruža Stojanović, Paulina Lebl-Albala i dr. Saradnički krug časopisa je bio širok i heterogen jer je uredništvo okupljalo saradnice i saradnike iz svih delova Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca/Jugoslavije, kao i iz različitih oblasti i disciplina. Tekstovi su štampani na srpskom, hrvatskom i slovenačkom jeziku. Časopis je imao izrazit jugoslovenski karakter koji se simbolički ogledao i u naslovu koji je u jednom periodu izlaženja časopisa ispisivan na tri jezika/pisma: čirilično i latinično (Ženski pokret/Ženski pokret) i na slovenačkom (Žensko gibanje). U početku je štampano deset brojeva godišnje, a tokom izlaženja dinamika je menjana u zavisnosti od uredničke politike, ali i finansijskih uslova. U časopisu Ženski pokret dominantan je tekstualni sadržaj sa svega nekoliko ilustracija-fotografija tokom gotovo dvodecenijskog izlaženja (sve ilustracije koje su objavljene u časopisu se mogu pogledati u odeljku sajta Ilustracije).
Veze časopisa i Društva za prosvećenje žene i zaštitu njenih prava su veoma čvrste: programski ciljevi Društva određivali su časopis formalno i sadržinski. Članice Društva, ujedno i urednice i saradnice Ženskog pokreta, organizovale su različite aktivnosti namenjene ženama i učestvovale su u radu internacionalnih feminističkih organizacija. Zahvaljujići tome časopis je bio povezan sa aktivizmom i jugoslovenski feminizam je bio u čvrstoj vezi sa evropskim feminističkim pokretima i organizacijama. Glavne aktivnosti Društva su se odnosile na borbu za glasačko pravo žena, poboljšanje zakonskog položaje žene u porodičnom i radnom pravu, kao i na opšte unapređenje položaja žena koji se delom realizovao i pomoću emancipatorske prakse (analfabetski, socijalni i drugi tečajevi i akcije). Ove i druge aktivnosti pratile su se u glasilu Društva Ženskom pokretu jer je urednička politika časopisa bila determinisana mikropolitikama i akcijama Društva (detaljanije o programu časopisa i ovim aktivnostima može se videti u tekstu Ženski pokret: Politika teksta i kontekstā).
Časopis Ženski pokret predstavlja prvorazredni spomenik jugoslovenske feminističke kulture o čemu svedoči skoro dvodecenijski vek izlaženja časopisa, brojnost saradnika i saradnica i preko 2500 objavljenih članaka, kao i veliko interesovanje savremenih istraživačica za ovaj periodik. Teme kojima su posvećene stranice ovog časopisa, njegova urednička meandriranja, polemike i ideološka promišljanja uloge, značaja i programske osobenosti feminizma svedoče o dimanici feminističke scene tokom 20-ih i 30-ih godina prošlog veka, ali takođe predstavljaju platformu za promišljanja sadašnjeg trenutka i za (re)definisanje feminiz(a)ma danas.
