Promocija publikacije “Crkve narodnog stvaralaštva” u Kući prote Miloja Barjaktarevića

Promocija publikacije “Crkve narodnog stvaralaštva” biće održana sutra od 13 časova u Kući prote Miloja Barjaktarevića, u organizaciji Zavoda za zaštitu spomenika kulture Kragujevac. Publikacijom, čije je izdavanje finansiralo Ministarstvo kulture i informisanja, predstavljeno je sedam sakralnih objekata građenih tokom 18. i u prvoj polovini 19. veka.  

U okviru edicije „Nasleđe“, koju je prošle godine pokrenuo Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac, do sada objavljene tri publikacije: „Vodenice Šumadije“, „Milošev venac“ i “Crkve narodnog stvaralaštva“, koja će biti prezentovana sutra u Kući prote Miloja Barjaktarevića.  

„U publikaciji su predstavljeni crkve brvnare u Darosavi, Brzanu, Rači, Pavlovcu, zatim kapela brvnara u Sepcima, stara crkva u Jarmenovcima i stara gložanska crkva. Svi objekti su utvrđeni za kulturna dobra-spomenike kulture, a crkva brvnara u Rači kategorisana je kao kulturno dobro od velikog značaja. Reč je o starim crkvama koje su podizali samouki graditelji, koristeći prirodne materijale koje su nalazili u okruženju. Obrada drveta i kamena vršena je ručno, što je doprinelo autentičnosti, a samim tim i vrednosti ovih hramova.  Većina ovih objekata građena je na sličan način: horizontalnim slaganjem hrastovih brvana sa višeugaonim prelomima u tremu ili oltaru. Od ostalih se razlikuju njih tri: stara crkva u Jarmenovcima i stara gložanska crkva građene su u bondručnoj konstrukciji sa ispunom od čatme, dok je crkva brvnara u Pavlovcu građena od brvana, ali je kasnije omalterisana sa spoljašnje i unutrašnje strane. Ono što najviše doprinosi njihovoj autentičnosti su dekorativni elementi u vidu floralnih i geometrijskih motiva kojima su oslikavani ikonostasi, vrata, stubovi na tremu...ali i zvekiri i reze na vratima, rešetke na prozorima, obrađeni podstrešni rogovi, amvoni i još mnogo toga. Svrstavaju se u red srednjih crkava koje spadaju u domen narodnog graditeljstva,osim kapele brvnare u Sepcima koja pripada tipu najmanjih crkava brvnara. Iako većina njih danas nije u funkciji ili se u njima samo povremeno vrše službe, veliki broj meštana nastavlja da posećuje ove hramove i u njima pronalazi mir”, izjavila je etnolog Zavoda za zaštitu spomenika kulture Kragujevac, Milica Tomić.    

Izdavanje publikacije “Crkve narodnog stvaralaštva” finansiralo je Ministarstvo kulture i informisanja. Publikaciju je štampao “Službeni glasnik” u tiražu od 500 primeraka.